Genetica

03-05-2013 01:35

Een onderwerp wat veel mensen lastig vinden is genetica. Echter, waneer je zelf met reptielen gaat kweken zul je al snel te maken krijgen met bepaalde kleurslagen. Wanneer je zelf van plan bent om te gaan kweken met kleurslagen is het handig om iets af te weten van genetica, als is het maar een kleine basis. Ik zal hier proberen het op een simpele manier uit te leggen met een aantal voorbeelden.

De basis
Een ieder heeft ongetwijfeld wel eens gehoord van de term “genen”. Ieder organisme heeft genen in de celkernen. Deze genen bepalen de eigenschappen voor ons uiterlijk, bijvoorbeeld of we blauwe of bruine ogen hebben, krullend of stijl haar etc. Deze genen liggen op de zogenaamde chromosomen. Ieder organisme heeft chromosomenparen. Dit wil zeggen dat elk chromosoom 2x voor komt. Alleen de geslachtscellen zijn hier een uitzondering op. In de geslachtschromosomen komen de chromosomen slechts enkel voor. Dit zorgt ervoor dat wanneer er twee geslachtscellen bij elkaar komen (eicel + zaadcel) er samen weer een volledige cel met chromosomen paren wordt gevormd.

De eigenschappen van chromosomen
In elk chromosomenpaar liggen eigenschappen (genen) voor verschillende soorten eigenschappen, het genenpaar. Elk van de genen van een genenpaar word een allel genoemd.
Deze allel bevat de informatie voor bepaalde eigenschappen. Bijvoorbeeld of je krullend of stijl haar hebt. Deze eigenschappen worden meestal weergegeven door letters. Omdat de genen voorkomen in genenparen heb je altijd twee genen voor 1 bepaalde eigenschap. Voor 1 eigenschap kun je 2 verschillende allelen hebben. Bijvoorbeeld 1 allel voor krulhaar en 1 allel voor stijl haar. Welk allel uiteindelijk tot uiting komt hangt af van hoe “sterk” een bepaald allel is. “Sterke” allelen worden ook wel dominant genoemd. “zwakkere” allen worden recessief genoemd. Dominante genen worden weergegeven met hoofdletters. Recessieve genen worden weergegeven met kleine letters.

Dominant en recessief
Wanneer een organisme voor een bepaalde eigenschap twee verschillende allelen heeft, bepaald de dominantie van de allelen welke eigenschap uiteindelijk tot uitting komt in het individu. De makkelijkste vergelijking is met albino dieren. Albino is een eigenschap die altijd recessief is. Wanneer een dier dus een gen heeft voor het wildkleurtype (de standaard) en een gen voor albino zal het dier er altijd uitzien als een wildkleur. Verder op staat hoe je kunt rekenen met deze genen wanneer je verschillende soorten ouderdieren met elkaar vererft.

Heterozygoot/homozygoot
En dier dat voor een bepaalde eigenschap 2 verschillende soorten allelen heeft (bijvoorbeeld wildkleur en albino) wordt heterozygoot genoemd. Een dier dat voor een bepaalde eigenschap 2 dezelfde allelen heeft wordt homozygoot genoemd (bijvoorbeeld 2x het albinogen)

Waneer er dus in een advertentie staat dat het heterozygoot dier voor albino betreft houd dit in dat het dier wel de albino genen bezit, maar dat dit een recessief eigenschap is. In het volgende artikel staat hoe je dit dier vervolgens weer met andere dieren kunt verkruizen om toch weer een albino te krijgen.